نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران

حجّة الاسلام سيدمحمدباقري پور چهارشنبه ۰۱ مهر ۹۴ | ۱۵:۲۲ ۷۴ بازديد

نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران؛ بزرگترين نيرو در بين نيروهاي مسلح جمهوري اسلامي ايران است. فرماندهي اين نيرو به عهده سرتيپ احمدرضا پوردستان است.

محتويات

تاريخچه تشكيل نيروي زميني در ايران

تشكيل نيروي زميني در ايران را مي‌توان از لحاظ تاريخي با پيدايش مادها در ايران همزمان دانست. در اين دوران نيروي زميني متشكل از دو گروه پياده‌نظام و سواره نظام بوده‌اند. بعدها با تشكيل حكومت هخامنشيان اين نيروها تحت فرماندهي يك نفر درآمده و رسته‌هاي پياده، سواره، ارابه‌سواران، مهندسان، نفت اندازان، كارگزاران و گارد جاويدان شكل گرفت.

اشكانيان اما اهميت بيشتري براي رسته سواران قائل بودند. در دوره ساسانيان پادگان‌هاي هميشگي ايجاد شد و هزينه نگهداري نيروها و مزد سربازان از سوي حكومت مركري پرداخت مي‌گرديد.

پس از حمله مسلمانان به ايران و فروپاشي حكومت ساسانيان، اميران عرب، نيروهايي از ايرانيان را در زير فرمان خود داشتند و پس از مدتي همين نيروها علم استقلال برافراشتند و در گوشه و كنار ايران حكومت‌هايي تشكيل دادند كه داراي ارتش مخصوص خود بود.

با روي كار آمدن صفويان، ارتش داراي سازماني متشكل و هماهنگ‌تر شد و نيروي زميني ارتش به چهار دسته: ۱-سواران ۲-پيادگان ۳-توپچيلر(توپخانه) ۴-نسقچيلر(راهدار و راهبان سپاهيان) تقسيم گشت.

با كشته شدن نادرشاه، آرامش و مركزيت خاصي كه او پديد آورده بود، به يكباره از ميان رفت و آشفتگي و بي سرو ساماني در ارتش تا نخستين دهه سيزدهم هجري و آغاز فرمانروايي آقا محمد خان قاجار ادامه يافت.

در دوره قاجاريه با همت و تلاش امير كبير و سپس عباس ميرزا، سازمان ارتش ايران مجدداً به صورت منسجم و هماهنگي در آمد و ارتش ايران به ده تومان تقسيم شد كه هر تومان متشكل از چهار تا يازده فوج و فرمانده هر فوج يك سرتيپ بود. بعد از شكست ايران از روسيه و تشكيل ديويزيون قزاق در ايران، به طور كلي نيروي زميني ارتش را بخش‌هاي زير تشكيل مي‌دادند: ۱- قشون جنوب ايران ۲-ديويزيون قزاق ۳-بريگاد مركزي ۴-نظام ايالات و ولايات ۵-قواي داوطلب شرقي ۶-ژاندارمري ۷-امنيه و قواي مشابه ۸-پليس منظم ۹-پليس ايالات و ولايات.^[۱]

نيروي زميني ارتش در دوران معاصر

در دوره حكومت رضا پهلوي ايران به پنج حوزه نظامي بزرگ تقسيم شد كه بايد آن را مبدأ تشكيل نيروي زميني ارتش به صورت اصولي و تقريباً به شكل امروزي آن دانست. اين پنج حوزه شامل لشكر مركز، لشكر شمال غرب، لشكر شرق يا خراسان، لشكر جنوب و لشكر غرب مي‌شد.

سپس طي سال‌هاي ۱۳۱۴ تا ۱۳۲۰، تحولات اساسي ديگري در سازمان نيروي زميني ارتش به وجود آمد و اين سازمان شامل پنج لشكر، ۴ تيپ مستقل، ۲ واحد توپخانه ۱۰۵ بلند و ضد هوايي شد. در سال ۱۳۱۴ شمسي، درجات نظامي نيز تعيين و اعلام گرديد.

در اين زمان، مدارس مختلف نظامي مانند مدرسه ديويزيون (براي ديويزيون قزاق)، مدرسه نظام مشيرالدوله (براي بريگاد مركزي)، مدارس افسيه و سوزافسيه (براي ژاندارمري و كلاس‌هاي بيطاري) كه قبلاً در زمان قاجاريه تشكيل شده بودند، در هم آميخته شدند و براي اولين بار مؤسسه‌اي به نام مدارس نظام كل قشون ايجاد گرديد، در ادامه، اين مدارس به سه مدرسه جداگانه: ۱- مدرسه ابتدايي نظام، ۲- مدرسه متوسطه نظام و ۳- مدرسه عالي نظام تبديل شدند، كه نام اين سه مدرسه نيز در سال ۱۳۱۴ به ترتيب به دبستان نظام، دبيرستان نظام و دانشكده افسري تغيير يافت.^[۲]

نيروهاي انساني نيروي زميني ارتش

سربازان و يا درجه‌داران و افسران وظيفه بعد از طي دوره آموزشي بسته به رشته تحصيلي و يا تخصصشان تقسيم‌بندي و به يگان‌هاي مختلف نيرو معرفي مي‌شوند. سربازاني كه مدركشان مورد نياز ارتش است به طور مستقيم به يگان‌هاي مورد نياز فرستاده مي‌شوند و ديگر سربازان به دوره كد يا دوره‌اي كه در آن به طور تخصصي با يكي از رسته‌ها آشنا شوند؛ كه مراكز بسياري دارد از جمله مركز آموزش بهداري (مرابهي)، مركز آموزش پياده شيراز(مرا پياده)، مركز آموزش زرهي شيراز، مركز آموزش تكاوري لشگرك، مركز آموزش توپخانه اصفهان(مرا تو) ، [مركز آموزش توپخانه شهرضا](گروه ۲۲ تو)،دانشكده پدافند هوايي شاهين شهر، مركز آموزش مخابرات (مرامخ)، مركز آموزش پشتيباني (مراپش) و مركز آموزش عقيدتي سياسي به طور كلي تقسيم بندي وظيفه‌ها در اين مراكز به تفكيك رشته تحصيلي در دوره كارشناسي و كارداني (كارشناسي ارشد دوره كد ندارد) مي‌باشد.

فرماندهي

نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران به اختصار نزاجا گفته مي‌شود و فرماندهي آن به عهده سرتيپ احمدرضا پوردستان مي‌باشد و ستاد فرماندهي آن نيز در منطقه لويزان تهران (چهار راه ميني سيتي) واقع بوده كه محدوده وسيعي را شامل مي‌شود. اين نيرو به علت گستره فعاليت‌ها و دامنه عملكرد در كل كشور گسترش داشته و لذا يكي از بزرگترين سازمانهاي ملي تلقي مي‌گردد بر اين اساس اين مجموعه بزرگ با معاونت‌هاي مختلف و در حوزه‌هاي گوناگون مديريت مي‌شود از جمله مهمترين اين معاونت‌ها علاوه بر معاونت‌هاي سازماني معاونت تحقيقات و پژوهش‌هاي نظري مي‌باشد كه در حال حاضر به عنوان ديدبان راهبردي اين نيرو فعاليت‌هاي آن را در مسير مورد نياز هدايت مي‌نمايد اين معاونت كه تحت عنوان مركز مطالعات به كار مشغول مي‌باشد با ارتباط تنگاتنگ با جهاد خودكفايي در حوزه تحقيقات صنعتي فرايند تبديل ايده به محصول را دراين نيرو بر عهدهشدارند. ساير معاونت‌ها بر اساس ساختار وظايف محوله را بر عهده داشته و به شكوفايي و رشد آن كمك مي‌نمايند.