نيروي هوايي جمهوري اسلامي ايران

حجّة الاسلام سيدمحمدباقري پور چهارشنبه ۰۱ مهر ۹۴ | ۱۵:۲۶ ۵۵ بازديد

نيروي هوايي جمهوري اسلامي ايران يكي ازنيروهاي چهارگانه ارتش جمهوري اسلامي ايران است كه مسئوليت حفاظت از مرزهاي هوايي و پشتيباني نيروهاي رزمي ديگر اجا را دارد. پس از انقلاب اسلامي ۱۳۵۷ نام اين نيرو به صورت فعلي تغيير پيدا كرد. سرتيپ خلبان حسن شاه‌صفي، از شهريور ۱۳۸۷ تاكنون، فرماندهي نيروي هوايي را بر عهده داشته‌است. نيروي هوايي ايران طبق آخرين تخمين‌ها در سال ۲۰۱۳ هفتمين نيروي هوايي جهان از لحاظ تعداد هواپيماهاي سوخت رسان و ترابري (۱۱۹ فروند) است.^[۱]

محتويات

تاريخچه نيروي هوايي

نوشتار اصلي: نيروي هوايي شاهنشاهي ايران

نيروي هوايي در سال ۱۳۰۳ و به كوشش نخست وزير وقت، رضاخان سردارسپه بنيانگذاري شد. در خرداد ۱۳۰۳ حكم عمومي قشون تحت شمار ۲۲۲ براي تأسيس نيروي هوايي صادر گرديد و سرهنگ احمد نخجوان به رياست آن برگزيده شد.

پايگاه‌هاي هوايي

نوشتار اصلي: پايگاه‌هاي شكاري نيروي هوايي ارتش

ايران هم‌اكنون ۱۲ پايگاه هوايي نظامي دارد. از اين شمار، ۱۱ پايگاه هوايي در زمان سلطنت محمدرضا پهلوي و بيشتر به كمك آمريكا ساخته‌شدند.^[۲]

پايگاه اول: تهران (مهرآباد)
پايگاه دوم: تبريز
پايگاه سوم: همدان
پايگاه چهارم: دزفول
پايگاه پنجم: اميديه
پايگاه ششم: بوشهر
پايگاه هفتم: شيراز
پايگاه هشتم:اصفهان
پايگاه نهم: بندرعباس
پايگاه دهم: چابهار
پايگاه يازدهم: تهران (دوشان تپه)
پايگاه دوازدهم: بيرجند
پايگاه سيزدهم: زاهدان
پايگاه چهاردهم: مشهد

در سال ۱۳۸۶ (۲۰۰۷ ميلادي) ارتش جمهوري اسلامي ايران اعلام كرد كه نخستين پايگاه نظامي خود پس از انقلاب ۱۳۵۷ را، در نزديكي شهر بيرجند، مركز استان خراسان جنوبي در شرق ايران افتتاح كرده‌است.^[۲]

گردان پهپاد

در ۱۰ اسفند ۱۳۹۳ اعلام شد گردان‌هاي پهپاد در پايگاه‌هاي نيروي هوايي ايران تشكيل شد. نخستين دوره خلبانان پهپاد در درون كشور و به صورت آكادميك آموزش ديدند.^[۳]

به گفته فرمانده پهپاد نيروي هوايي، از پهپاد در ماموريت‌هاي شناسايي، مراقبت، نشان دادن صحنه جنگ به صورت آنلاين، جمع‌آوري اطلاعات، پروازهاي رزمي، جنگ الكترونيك، فريب دشمن، ماموريت‌هاي انتحاري، شكاري رهگير، آموزشي و پشتيباني فرماندهي مي‌توان بهره برد و در تمامي ماموريت‌هايي كه مي‌خواهند نيروي انساني به صورت مستقيم درگير نشود از پهپاد به عنوان مكمل پروازهاي جنگنده‌ها استفاده مي‌شود.

دانشگاه نيروي هوايي

دانشگاه علوم و فنون هوايي شهيد ستاري يا به اختصار «دانشگاه هوايي» دانشجويان داوطلب را در رشته‌هاي زير آموزش مي‌دهد:

دانشكده پرواز: خلباني، خلباني پهپاد، مراقبت پرواز و…
دانشكده هوافضا: مهندسي هوافضا و مهندسي نگهداري هواپيما
دانشكده كنترل: پدافند، فاشا (فرماندهي اطلاعات - شناسايي) و…
دانشكده برق: مهندسي برق و جنگال (جنگ الكترونيك)
دانشكده كامپيوتر: مهندسي رايانه - نرم‌افزار
دانشكده مديريت: مديريت
دانشكده تحصيلات تكميلي: رمزخواني و امنيت پرواز
از آنجا كه دانش‌آموختگان اين دانشگاه، افسران نيروي هوايي جمهوري اسلامي ايران خواهند بود، در زمان دانشجويي افزون بر آموزش‌هاي علمي، دوره‌هاي دشوار آموزش نظامي را نيز مي‌گذرانند.

«دانشگاه هوايي شهيد ستاري» در منطقه مهرآباد جنوبي، خيابان دانشگاه هوايي واقع است.

عمليات‌ها

نيروي هوايي ايران در سالهاي پس از انقلاب در جريان آزادسازي كردستان از اشغال احزاب تجزيه طلب، جنگ عراق عليه ايران، مقابله با نيروهاي طالبان و همچنين عقب راندن كشتي‌هاي اكتشافي جمهوري آذربايجان از ميادين نفتي مورد مناقشه در درياي خزر و دستگيري ريگي حضور فعال داشت.

عمليات اچ-۳

نوشتار اصلي: عمليات اچ-۳

اين عمليات كه از آن بعنوان بي نظيرترين عمليات در تاريخ جنگهاي هوايي جهان ياد مي‌شود در تاريخ (۱۵ فروردين ۱۳۶۰) با هدف حمله به پايگاه هوايي اچ ۳ در نزديكي مرز اردن انجام گرفت. در اين عمليات بيش از ۴۸ هواپيماي عراقي كه بيشتر آنها بمب افكنهاي روسي بودند از بين رفتند.

عمليات اوسيراك

عمليات شمشير سوزان (حمله به اوسيراك) يا عمليات اوسيراك يكي از تاثيرگذارترين و سرنوشت سازترين عملياتها در جهت كاهش زمان جنگ ايران و عراق مي‌باشد كه توسط نيروي هوايي ايران در تاريخ ۸ مهر ۱۳۵۹ (۳۰ سپتامبر ۱۹۸۰) سازماندهي و اجرا شده‌است. در طي اين عمليات جنگنده‌هاي اف-۴ ايران با نفوذ به عمق خاك عراق تاسيسات اتمي اوسيراك را كه در شرف تكميل و دريافت سوخت بود بمباران كردند. سه ماه بعد دومين حمله به اين تاسيسات توسط نيروهاي هوايي اسرائيل انجام شد كه اين بمباران به انهدام كامل نيروگاه انجاميد.

توان رزمي

تعداد پرسنل نيروي هوايي ارتش حدود ۵۲ هزار نفر و نيروي هوايي سپاه پاسداران حدود ۵ هزار نفر است. هواپيماهاي فعال در نيروي هوايي ارتش و سپاه پاسداران هم بر اساس آمار غير رسمي شامل اين موارد است:^[۴]

هواگرد

تصوير

اصليت

نقش

ويرايش‌ها

در حال خدمت^[۵]^[۶]

توضيحات

هواگردهاي بال ثابت

صاعقه