ارتش جمهوري اسلامي ايران(آجا)

حجّة الاسلام سيدمحمدباقري پور چهارشنبه ۰۱ مهر ۹۴ | ۱۵:۳۷ ۵۳ بازديد

ارتش جمهوري اسلامي ايران كه به‌اختصار آجا نيز ناميده مي‌شود، پيكرهٔ اصلي نيروهاي مسلح ايران را تشكيل مي‌دهد. وظيفهٔ اصلي ارتش، مانند همهٔ نيروهاي مسلح جهان، حفظ تماميت ارضي و دفاع از كشور در برابر تهاجم نظامي بيگانگان است.

ارتش جمهوري اسلامي ايران، به‌همراه سپاه پاسداران انقلاب اسلامي و نيروي انتظامي جمهوري اسلامي ايران، نيروهاي مسلح ايران را تشكيل مي‌دهند. ارتش ايران، خود متشكل از چهار نيروي زميني، هوايي، دريايي و پدافند هوايي است.

اكنون فرماندهي كل ارتش جمهوري اسلامي ايران را سرلشكر عطاءالله صالحي به‌عهده دارد كه پس از استعفاي سرلشكر محمد سليمي از جانب سيد علي خامنه‌اي (رهبر ايران و مقام فرماندهي كل قوا) به‌اين سِمت منصوب شده‌است. مطابق اصل يكصد و چهل و سوم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، «ارتش جمهوري اسلامي ايران پاسداري از استقلال و تماميّت ارضي و نظام جمهوري اسلامي كشور را بر عهده دارد.» و طبق اصل يكصد و چهل و چهارم قانون اساسي جمهوري اسلامي ايران، «ارتش جمهوري اسلامي ايران بايد ارتشي اسلامي باشد كه ارتشي مكتبي و مردمي است و بايد افرادي شايسته را به خدمت بپذيرد كه به اهداف انقلاب اسلامي مؤمن و در راه تحقق آن فداكار باشد.»

محتويات

اهداف

هدف‌هاي نظامي جمهوري اسلامي ايران عبارتند از:

الف) حفظ استقلال، تماميت ارضي و نظام جمهوري اسلامي ايران

ب) حفظ منافع جمهوري اسلامي ايران، خارج از قلمرو كشور در درياي خزر، خليج فارس، درياي عمان، رودخانه‌ها و معادن

ج) ياري به ملل مسلمان يا مستضعف غيرمعارض با اسلام در جهت دفاع از سرزمين‌هاي مورد تهديد يا اشغال نيروهاي متجاوز، در صورت درخواست ملل مزبور^[۱]

استراتژي نظامي ارتش جمهوري اسلامي ايران

اسلامي بودن: در تمام شئون ارتش، اصول اسلام حاكم است.
ولايي بودن: ارتش جمهوري اسلامي ايران، زير نظر رهبر ايران، ولي فقيه، مي‌باشد و طبق فرمان او، عضويت و وابستگي ارتش و اعضاي آن در كليهٔ نهادها و تشكل‌هاي سياسي ممنوع است.
مردمي بودن: نيروهاي مسلح، همواره در كنار مردم و در جهت مصالح مردم كار مي‌كنند؛ تجهيزات ارتش در زمان صلح، تا حدي كه به توان نظامي اش آسيبي نرساند، براي سازندگي، امداد، توليد و خدمت به مردم به كار گرفته مي‌شود.
خودكفايي: نيروهاي مسلح با بهره‌گيري از تمام توان خود جهت رسيدن به خودكفايي در كليهٔ زمينه‌ها تلاش مي‌كند.
انضباط: نيروهاي مسلح بايد با ايجاد انضباط معنوي و وضع قوانين عادلانه و منطقي و ايجاد سازوكارهاي تنبيه و تشويق، زمينهٔ اجراي كامل دستورات را فراهم مي‌كنند.
سادگي: در نيروهاي مسلح، تمامي طرح‌ها و زمينه‌ها بايد با رعايت اصل سادگي و جلوگيري از تشريفات و سازوكارهاي غيرضرور انجام گيرند.
اقتدار: نيروهاي مسلح بايد از آنچنان اقتدار و آمادگي برخوردار باشند كه جرئت حمله را از دشمن سلب كنند.
براي دفاع بودن: نيروهاي مسلح، با تمام توان خود، دشمن را از حمله باز مي‌دارد و به كشورها و مللي كه از آن تقاضاي كمك كنند، ياري مي‌رساند.^[۱]

مأموريت‌ها و وظايف

آمادگي و مقابله با هرگونه تجاوز نظامي عليه استقلال، تماميت ارضي و نظام جمهوري اسلامي ايران و منافع كشور
همكاري با نيروي انتظامي و سپاه پاسداران، براي مقابله با اشرار، ياغيان، قاچاقچيان، تجزيه طلبان و جريانات برانداز
آمادگي جهت همكاري با سپاه پاسداران، در كمك به ملل مسلمان و مستضعف غيرمعارض بااسلام در دفاع از خود
كمك به دولت جهت سازندگي، آموزش، بهداشت و خدمت به مردم
سازماندهي، آموزش و تجهيز و گسترش نيروهاي زميني، هوايي و درياي جهت انجام مأموريت‌هاي محوله
تلاش مداوم جهت حفظ ارزش‌هاي اسلامي داخل ارتش
آماده نمودن مردم جهت دفاع نظامي از كشور و نظام اسلامي
كمك به سپاه پاسداران براي آموزش اعضاي آن نهاد
اقدامات لازم جهت نيل به خودكفايي در عرصهٔ دفاعي
كسب اطلاع از اوضاع و و تحوال منطقه و جهان و ارزيابي مستمر تهديدات بالقوه و بالفعل
حفظ مسائل امنيتي در درون ارتش و وزارت دفاع
ايجاد همكاري با سپاه پاسداران در مواقع ضروري^[۱]

ساختار

ساختار ارتش جمهوري اسلامي ايران شامل يك ستاد مشترك و ۴ نيرو مي‌شود:

ستاد مشترك ارتش جمهوري اسلامي ايران: مركز برنامه ريزي و هماهنگي بين هر چهار نيروي ارتش مي‌باشد. اين نيروها شامل نيروي زميني، نيروي دريايي، نيروي هوايي و قرارگاه پدافند هوايي مي‌باشد. لزوم هماهنگي و پشتيباني هر چهار نيرو از يكديگر در جنگ‌ها باعث به وجود آمدن ستاد مشترك شده است. سپهبد سيد محمدولي قرني اولين رئيس ستاد مشترك ارتش ايران پس از پيروزي انقلاب ۱۳۵۷ بود. در اواخر سال ۸۶ ستاد مشترك ارتش به ستاد فرماندهي كل ارتش جمهوري اسلامي ايرانيا به صورت اختصار ستاد ف كل آجا تغيير يافته است. جايگاه رياست ستاد مشترك ارتش به معاونت هماهنگ‌كنندهٔ ارتش و رئيس ستاد تبديل گرديد.
نيروي زميني ارتش جمهوري اسلامي ايران (نزاجا): بزرگترين نيرو در بين نيروهاي مسلح ايران است. فرماندهي اين نيرو به عهده سرتيپ احمدرضا پوردستان است.
نيروي دريايي ارتش جمهوري اسلامي ايران (نداجا): مسئوليت حفاظت و صيانت از آبهاي كشور در پهنه گسترهٔ دريايي شمال و جنوب كشور را به عهده دارد و حافظ منافع ايران در آبهاي آزاد بين المللي است . فرماندهي اين نيرو به عهده دريادار حبيب‌الله سياري است.
نيروي هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران (نهاجا): مسئوليت حفاظت از مرزهاي هوايي كشور و پشتيباني نيروهاي رزمي ديگر آجا را به عهده دارد. فرماندهي اين نيرو به عهده سرتيپ خلبان حسن شاه صفي است.
قرارگاه پدافند هوايي ارتش جمهوري اسلامي ايران:در بهمن ۱۳۸۷ به دستور فرماندهي كل قوا، پدافند هوايي نيروي هوايي از نيروي هوايي جدا و مستقل شد بدليل فرماندهي بهتر و قوي تر شدن اين نهاد با توجه به پيشرفت هاي صنعت هوا و فضا در جهان و تهديداتي كه متوجه كشور بود . مسئوليت حفاظت از مرزهاي هوايي كشور و ايجاد امنيت در آسمان كشور در كنار نيروي هوايي را دارد. در حال حاضر فرماندهي قرارگاه برعهده سرتيپ فرزاد اسماعيلي است.